Этникалык кыргыздар

Учурда Афганистандын аймагындагы кыргыздар байырлаган Улуу жана Кичи Памир айылдарындагы элди Кыргызстанга көчүрүп келүүдө бир топ көйгөйлөр бар. Эң оболу алардын түпкү мекенине келүүгө каалоосу зарыл. Андан соң ар биринин паспорту болуш керек. Ошондой эле, Афганистандын уруксаты жана Тажикстандын өз аймагынан өткөрүүгө макулдугу талап кылынат. Дагы бир көйгөйлүү жагдай, памирлик кыргыздар Кыргызстанга өздөрү менен кошо мал жандыктарын да кошо…

Таджикистанга караган Мургап районуна интернеттин келиши менен күйөөгө чыгам деген кыздар алданып калган учурлар кездешүүдө. Мургап районунун борборунда туулуп, Кыргызстанда билим алган, Аличор айылына турмушка чыккан Гүлкайыр Жаңыл Жусупжан менен маегин өз турмушун баяндоодон баштады. Маек //

“Манас” университетинин студенттери жана Кыргызстандан келген журналисттер Анкаранын Чубук районундагы кыргыздар менен жолугушту. Түркиянын калкы көп улуттуу. Түрк улутунан тышкары, курттөр, гректер, арабдар, туркмөндөр, татарлар, казактар ж.б. жашашат. Ал эми кыргыздардын саны болсо 10 миңдин тегерегинде экени айтылат. Анын ичинде 3 500 чактысы вандык кыргыздар. Эске сала кетсек Вандык кыргыздар алгач XX кылымдын башында Рахманкул хандын атасы Жапаркулдун…

Убагында Памирдеги кыргыздардын саны 20-30 миңге чыкса, учурда эки жакта биригип 1400-1500 миңдин тегерегинде адам жашайт. Кыргызстан эгемендикти алгандан бери ар кандай шарттардан улам коңшу мамлекеттерде отурукташып калган этникалык кыргыздар өлкөгө көчүп келе баштады. Алар боюнча өлкөдө атайын мыйзам кабыл алынып, анда өз мекенине кайтып келген этникалык кыргыздарды республиканын аймагына жайгаштыруу, ишке орноштуруу, жер менен камсыз кылуу жана социалдык…

Тагайбек Турдукулов Памирде большевиктер ыңкылабынан кийин туулган. Коммунизм доорун башынан өткөргөн аксакалдын уулу азыр топоз багып, турист тосуп, жаңы доорго күбө болуп жашап жаткан чагы. Мургабдын Ооганстан менен чектеш аймагындагы Корумду жайлоосунда аксакал менен Жаңыл Жусупжан баарлашты. Жаңыл Жусупжан: Бул Корумду жайлоосунда сиздин үч боз үйүңүз тигилип турат, өзүңүз да боз үйдө туулгансызбы? Тагайбек Турдукулов: Ооба, мына…

Чек аралар адамдардын жүрөгүн аралап өтөөрү чын болсо бул Тагайбек Турдукуловго түздөн-түз тийешелүү. Тагайбек аксакал Мургаптын Аличор айылы тарапта туулуп өскөн, чоң aта, чоң энеси, кара чечекей эжеси менен ооган тарапта калган. Аксакал менен Памирдин Корумду жайлоосунда Жаңыл Жусупжан баарлашты. //