Этникалык кыргыздар

Мария Парманова -Сөзүңүздү угуп отурсам, Мургабдан Кыргызстанга балдардын келечеги үчүн көчүп келген турбайсыздарбы? -Ооба, балдарыбыз үчүн 2003-жылы көчүп келдик. Беш балабыз бар. Кичүүсү бул жакка келгенде төрөлдү. Жолдошум ижарага алып, СТО иштетет. Мен базарга чыгам, үйдө бала багам. Балдарымдын баары мектепте окушат, үйдө бир эле балам калат. Чоң кызым быйыл студент болуп калды. Б.Бейшеналиева атындагы институтта окуйт. -Мургабдыктар тажиктер…

Кызыл Суу кыргыз областы өзүнчө префектура (область болуп ) 1954 жылы июль айында түзүлгөн. Буга чейин Файзабат аймагына каралчу. Бугунку күндө Кызыл Суу кыргыз областында 540 000 адам жашайт. Алардын 28%ин кыргыздар түзөт, болжолу 150-155 000 кыргыздар ар кайсы оодандарда жана борбору Артушта жашашат, калган 72 % калктын составында негизинен уйгур жана хансу улуттары бар. Кызыл Суу кыргыз областынын территориясынын…

Тажикстандын бийликтери этникалык кыргыздарды улуттук тамырынан ажыраткан жапырт тажиктештирүү саясатын жүргүзүп жатканын кыргыз интеллигенциясы айыптап, атайын кайрылуу жолдогон жатат. Алардын жүйөөсүндө, соңку жылдары тажик бийликтери кыргыздар басымдуу жашаган Жерге-Тал, Мургаб райондорунда жер-суу аттарын тажикче атап, мектептеги окууну текши тажик тилине которуп, жетекчилик кызматтан кыргыздарды четке сүргөн басмырлоо саясатын жүргүзүүдө. Аким Кожоев Тажикстандан Кыргызстанга журт которгонуна бир жылдан ашты. Ал…

Тажик туугандар кыргыздарды кыйнай берсе, аягы эмне менен бүтөт? Тажикстандагы этникалык кыргыздарга карата тымызын куугунтук жасалып, аргасыздан көчүүгө мажбур болгондор көбөйүп, кыргыз коомчулугуна коңгуроо катары кагылып келет. Айрыкча, Жерге-Тал районунда тажиктештирүү иш чарасы ыкчам жүрүп, кыргыздын духун сындыруу үчүн "туугандарыбыз" дүйнөдө болуп көрбөгөн жоболоңдуу жорукту башташып, кыргызча жер аталыштарын тажикчеге өзгөртүп жатканына күбө болуудабыз. Тилекке каршы, бийлик болсо баягысындай, бүжүрөп…

Сагымбай Орозбаковдун жана Саякбай Каралаевдин айтуусу менен жазылган Манас баянында Манастын ата-бабасы Сары-Колду (Памирди) жердеген. Дегеним, Манасты Ошпур койчусунан алып келатканда Жакып минтет: Чоң атаң аты Ногой деп, Каратып турду Кашкарды, Кара-Шаарга жеткенче Хан атаң Ногой башкарды. Санатын алган Сары-Колду, Ага самаган душман сап болду. Ордо кылган Ополду, Даң-Дуң тоонун…

Кытайдын Кашкар аймагынын Каргалык ооданына караштуу Шукшу деген айыл тарапта миңге жуук кыргыздар жашашат. Аталган айыл оодандан 180 чакырым алыстыкта, деңиз деңгээлинен 3700 метр бийиктикте жайгашкан. Кыргыздар ал айылдан дагы 120 чакырым алыстыктагы бийик тоолуу кыштакта мал багып, азын-оолак эгин эгип, күн өткөрөт. Алардын чакан тарыхы жана татаал жашоосу жөнүндө «Шинжаң кыргыз адабиятынын» баш редактору Толкун Турду айтып берди: -…